Udar mózgu manifestuje się jako zespół symptomów klinicznych wywołanych zaburzeniami funkcjonowania mózgu, stanowiąc zagrożenie dla życia.
Statystycznie, co osiem minut w Polsce dochodzi do udaru, rocznie wpływając na życie około 70 tysięcy osób, z czego 30 tysięcy umiera. Wielu z pozostałych cierpi na trwałe uszczerbki zdrowia.
Nagły udar może w mgnieniu oka pozbawić osobę możliwości samodzielnego funkcjonowania, komunikacji, zmysłów, a nawet życia. Ważne jest, aby znać fakty o udarze i wiedzieć, jak reagować, aby pomóc sobie i innym. Co ósma minuta, życie kogoś jest zagrożone przez udar, którego symptomy zależą od lokalizacji uszkodzenia w mózgu. Udar krwotoczny wynika z krwawienia do mózgu, a udar niedokrwienny z zatrzymania przepływu krwi do mózgu. Przeważają udary niedokrwienne, stanowiąc od 72% do 85% przypadków.
Czynniki ryzyka udaru obejmują palenie papierosów, spożywanie alkoholu, siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej, a także otyłość. Szybka identyfikacja symptomów i reakcja ma kluczowe znaczenie dla ratowania życia.
Należy zwrócić uwagę na objawy takie jak:
- apraksja, czyli zaburzenia koordynacji i chwiejny krok;
- majaczenie i omamy;
- zawroty głowy i zaburzenia świadomości;
- opadający kącik ust i wykrzywienie twarzy po jednej stronie;
- drętwienie lub nagłe zaburzenia czucia po jednej stronie ciała;
- niedowidzenie lub ograniczenia w polu widzenia;
- trudności z mówieniem lub bełkotliwa mowa;
- niemożność poruszania jednej połowy ciała.
W przypadku podejrzenia udaru, zaleca się, aby dotknięta osoba uśmiechnęła się, co może ujawnić opadający kącik ust. Należy także poprosić o podniesienie obu rąk, co pomoże określić, czy niedowład dotyczy jednej strony ciała. Powtórzenie prostej frazy, jak „Wczoraj padał deszcz”, może wykazać problemy z mówieniem. Jeśli występują trudności z wykonaniem tych zadań, natychmiast należy wezwać pogotowie.